حمام شیخ بهایی اصفهان یکی از آثار تاریخی معروف این شهر است که همیشه برای دوستداران تاریخ و صد البته افراد ماجراجو و کنجکاو بسیار جالب و جذاب بوده است. این حمام قدیمی که پیشینه ساخت آن به دوران صفویه باز میگردد و چیزی که بیشتر از همه در مورد این حمام قدیمی مورد توججه همه قرار میگیرد، نحوه گرم شدن این حمام است که در ادامه این مطلب بیشتر در مورد آن توضیح می دهیم. برای دیدن این حمام شما باید به آدرس اصفهان، خیابان عبدالزراق و کوچه شیخ بهایی بروید. در این مطلب از سایت هتل شیخ بهایی قصد داریم اطلاعات جذابی را در مورد این اثر تاریخی در اختیار شما قرار دهیم، پس با ما همراه باشید.
حمام شیخ بهایی در اصفهان
حمام شیخ بهایی در اصفهان یکی از زیباترین و بهترین آثار تاریخی ایران به شمار می رود و در بین کل حمام های تاریخی ایران و اصفهان این اثر تاریخی معروف ترین به شمار می رود. این حمام که در دوران صفویه، در سال 1025 هجری قمری و به دستور شاه عباس اول ساخته شد را شیخ بهایی که یکی از اندیشمندان بزرگ آن زمان بوده طراحی کرده است. شیخ بهایی یکی از معماران بزرگ، دانشمندان بزرگ و ریاضی دانی بود که در فلسفه، عرفان، ادبیات نیز مهارت و جهانبینی خاصی داشت. او در طول زندگی خود 88 کتاب و مقاله به جا گذاشت و از طرفی در زمینه معماری آثار تاریخی متعددی از او به جا مانده که معروف ترین آنها عبارتند از: عصارخانه شیخ بهایی و خانه شیخ بهایی که هر دو آنها در همین محله قرار دارند. یکی از مهمترین ویژگی های این حمام مخزن متفاوت و آتشدان خاصی است که باعث شده هر بیننده از دیدن آنها دست به دهان بماند. در ادامه بیشتر در مورد ساختار کلی این حمام با هم صحبت خواهیم کرد.
ویژگی های حمام شیخ بهایی اصفهان
ویژگی های حمام شیخ بهایی اصفهان باعث شدند که این حمام با سایر نمونه های مشابه در سراسر کشور تفاوت هایی داشته باشد که در ادامه این موارد را با هم بررسی میکنیم.
این حمام دارای دو ورودی زنانه و مردانه است که داخل آنها استخر، چند آب انبار و خزینه به چشم میخورد. تفاوت اصلی این حمام با سایر بناهای مشابه در کشور به روشی که برای گرم کردن آب مورد استفاده قرار میگیرد بازمیگردد. سیستم گرمایش آب و فضای این حمام به قدری پیچیده است که باعث شده افسانه ها و داستان های زیادی در مورد این حمام بشنویم. این حمام با استفاده از قوانین پیچیده فیزیک به شکلی بود که با استفاده از یک شعله کل فضای آن گرم میشد و آب مورد استفاده برای شتشو در خزینه به جوش می آمد. این شعله تا چند سال پیش نیز روشن بود و این حمام کارایی خود را داشت، اما متاسفانه عده از مسئولین تصمیم بر تغییر دادن ساختار این حمام گرفتند که این باعث شد کارایی آن از بین برود و به عبارت دیگر کل دست آورد عجیب شیخ بهایی را از بین بردند. عده ای دلیل اصلی عدم کارایی این حمام را خراب شدن بخشی از بدنه حمام میدانند، اما به طور کلی هیچ کسی دقیقا نمیداند که این حمام چطور کار میکرده است.
تا امروز نیز تحقیقات زیادی در این زمینه شده است و یکی از نتایج آن این بوده است که به لوله های سفالی برخورد کردند که در آن گازهایی مانند متان و اکسید های گوگردی در جریان بوده اند و همین ماده سوختنی این شمع بوده است. منبع اصلی برای تولید این گاز ها از فاضلاب و چاهای مربوط به مواد زاید و دفع شده بوده و مطالعاتی که در زمانهای قدیم در مورد اصفهان و توسط باستان شناسان انجام شده نشان دهنده این است که کل فاضلاب های شهر اصفهان قدیم علاوه بر دفع ضایعات، وظیفه جمع آوری گازهای قابل سوختن از فاضلاب را بر عهده داشته اند. این روش تولید گاز در گشورهای پیشرفته نیز مورد استفاده قرار میگیرد که به آن بیو گاز می گویند.